Kolor jako znak towarowy

(Foto von kropekk_pl auf Pixabay)

Ochrona znaku towarowego

Ochroną jako znaki towarowe mogą być objęte nie tylko wszelkiego rodzaju znaki słowne, graficzne lub słowno – graficzne, czyli poszczególne słowa lub grafiki, ale także i kolory. Jednak fakt, że kolory są zasadniczo chronione, nie oznacza, że każdy może zarejestrować kolor jako znak towarowy i tym samym zabronić osobom trzecim jego używania. Sama rejestracja danego koloru jako znaku towarowego jest dla wielu przedsiębiorców kontrowersyjna ze względu na nadmierne ograniczenia swobody konkurowania na rynku. W odróżnieniu od haseł, logotypów i grafik bezkształtne kolory z reguły nie są kojarzone z konkretnym towarem lub usługą. Z tego też powodu w toku rejestracji koloru jako znak towarowy konieczne będzie wykazanie, że kolor posiada charakter odróżniający w odniesieniu do określonego towaru lub usługi, uzyskany w wyniku długotrwałego i intensywnego używania. Niemieckie orzecznictwo przyjmowało przez długi okres różne progi procentowe rozpoznawalności stwierdzone w ramach badania opinii – od 50 % do nawet 70%.

Decyzją niemieckiego Federalnego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Sparkasse / Santander kasa oszczędnościowa Sparkasse może się powoływać na ochronę znakiem towarowym dla używanego przez nią bezkonturowego koloru czerwonego. Decyzja BGH zakończyła trwający od kilku lat spór prawny pomiędzy Niemieckim Stowarzyszeniem Kas Oszczędnościowych Sparkasse a hiszpańską Grupą Bankową Santander. Zgodnie z decyzją Federalnego Trybunału Sprawiedliwości z lipca 2016 kasa oszczędnościowa może zakazać w przyszłości używania koloru czerwonego bankom i innym dostawcom usług finansowych, o ile nie pełni on jedynie funkcji dekoracyjnej.

Tło konfliktu – kolor czerwony jako znak towarowy

Zgodnie z decyzją niemiecka kasa oszczędnościowa Deutscher Sparkassen- und Giroverband eV (dalej „Sparkassen”)  jest właścicielem niemieckiej marki  bezkonturowego koloru czerwonego „Rot” (HKS kolor 13). Sparkasse, która od kilkudziesięciu lat używała w celach reklamowych jeden z odcieni koloru czerwonego w wizerunku swojej marki, zdecydowała się pozwać w Niemczech Grupę Bankową Santander za naruszenie znaku towarowego.  Aby pozbawić kasy oszczędnościowe podstawy do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia, Santander złożył skargę do Niemieckiego Urzędu Patentów i Znaków Towarowych (niem. Deutsche Patent- und Markenamt, dalej DPMA) oraz jednocześnie zwrócił się z wnioskiem o unieważnienie „bezkonturowego koloru czerwonego” jako znaku towarowego. Santander argumentował podjęte kroki faktem, że Sparkasse nie osiągnęła wymaganej zdolności odróżniającej uzyskanej w wyniku długotrwałego i intensywnego używania, czyli wystarczającego poziomu renomy znaku towarowego w zainteresowanym kręgu odbiorców. Oznacza to, że zdaniem Grupy Bankowej Santander znak ten nie zakorzenił się w świadomości społeczeństwa jako tożsamy ze Sparkasse, a zatem nie mógł zostać zmonopolizowany na korzyść kasy oszczędnościowej.

Rozpoznawalność znaku towarowego

Niemiecki Urząd Patentów i Znaków Towarowych odmówił  jednak unieważnienia i tym samym wykreślenia „bezkonturowego koloru czerwonego” jako znaku towarowego. Grupa Bankowa Santander złożyła odwołanie od tej decyzji do Federalnego Sądu Patentowego (niem. Bundespatentgericht, dalej BPatG). BPatG przychylił się do odwołania i orzekł, że używanie czerwonego koloru jest powszechnym zjawiskiem w sektorze bankowym i dlatego w tym przypadku nie powinna przysługiwać możliwość ‘’zarezerwowania’’ sobie prawa do danego koloru. Zdaniem BPatG, na podstawie ekspertyz i badań opinii przedłożonych przez Sparkasse nie można było ustalić z pewnością, że konsumenci przypisywali głównie kolor czerwony w odniesieniu do ich sieci banków. Przy tej okazji BpatG złożył zapytanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o to, czy badanie opinii publicznej wykonane w celu udowodnienia osiągnięcia charakteru odróżniającego przez znak musi wykazywać jakiś określony odsetek rozpoznawalności znaku towarowego w danym kręgu odbiorców. Zgodnie z orzeczeniem TSUE sztywnie określone progi procentowe, których to wymagały dotychczas niemieckie sądy w przypadku rejestracji koloru, nie mogą być jedynym wyznacznikiem rozpoznawalności znaku towarowego.  Decydujące jest wzięcie pod uwagę  pozostałych czynników wpływających na fakt, czy można założyć, że znaczna część populacji rozpoznaje konkretny kolor jako markę. Są to zatem wszystkie istotne aspekty, w tym w szczególności udział danego znaku w rynku, intensywność, zasięg geograficzny i długość okresu używania tego znaku towarowego, wysokość związanych z jego promocją nakładów przedsiębiorstwa, odsetek zainteresowanego kręgu odbiorców, który dzięki temu znakowi rozpoznaje towar jako pochodzący z określonego przedsiębiorstwa, opinie izb handlowych i przemysłowych oraz innych stowarzyszeń zawodowych, a także sondaże opinii publicznej.

Wyrok Trybunału a moment posiadania zdolności odróżniającej

Powyższa decyzja BPatG została zaskarżona przez Sparkasse do niemieckiego Trybunału Federalnego. BGH uznał w oparciu o wyrok TSUE, że dla wniosku o unieważnienie znaku towarowego nie jest decydujące, czy znak towarowy posiadał charakter odróżniający w momencie rejestracji znaku towarowego. Wystarczy, aby badania opinii publicznej wykazywały, że znak towarowy uzyskał stosowny poziom renomy w momencie rozstrzygania wniosku o jego usunięcie. Jest to o tyle istotna informacja dla przedsiębiorców, ponieważ nawet znaki towarowe pierwotnie błędnie zarejestrowane z powodu braku prawidłowego udokumentowania zdolności odróżniającej uzyskanej w wyniku długotrwałego i intensywnego używania pozostają chronione, jeśli takową zdolność osiągną.

Podsumowanie

Niedawne orzeczenia sądów niemieckich i TSUE w kwestii rejestracji koloru jako znak towarowy wyraźnie sprecyzowały wymagania dotyczące zdolności ochronnej znaków towarowych. Zastąpienie określonego procentowo poziomu rozpoznawalności znaku towarowego uzyskanego na skutek przeprowadzania badań opinii publicznej za pomocą kompleksowego spojrzenia na wszelakie czynniki i aspekty wpływające na rozpoznawalność marki zapewni kompromis między nadużyciem przyznawania ochrony a swobodą konkurowania na rynku. Przedsiębiorcy dotknięci chcący zarejestrować kolor jako znak towarowy dla swoich towarów lub usług  powinni zawczasu pamiętać o konieczności kompletowania dowodów i dokumentowania używania koloru jako znaku towarowego.

Sprawdź pełną ofertę Kancelarii

• Doradztwo podatkowe w Niemczech
• Księgowość w Niemczech
• Biuro rachunkowe w Niemczech
• Obsługa prawna w Niemczech
• Adwokat w Niemczech