BLOG

20 sty 2021

Zwrot nadpłaconego myta w Niemczech – zwrot Maut

  • Niemieckie prawo transportowe
  • Polski Prawnik Adwokat Kancelaria Niemcy

(Foto von sergio souza von Pexels)

W wyroku z dnia 28.10.2020r. o sygnaturze akt. C – 321/19 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, że niemieckie przepisy dotyczące sposobu naliczania wysokości myta za przejazdy drogowe pojazdów ciężarowych w latach 2006-2011 były niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Orzeczenie TSUE potwierdza, że firmy transportowe, które uiszczały myto na terenie Niemiec za ten okres, mogą żądać (przynajmniej częściowego) zwrotu myta. Jak prezentuje się obecna sytuacja prawna i jaką strategię postępowania przyjąć, aby efektownie odzyskać nadpłacone myto?

Zmiana systemu finansowania sieci autostrad

 W roku 2005 rząd Republiki Federalnej Niemiec zdecydował się na wprowadzenie dodatkowej opłaty za przejazd pojazdów ciężarowych. Decyzja ta była argumentowana faktem, iż pojazdy ciężarowe w dużej mierze powodują uszkodzenia infrastruktury drogowej. Z uwagi na to, Niemieckie Ministerstwo Transportu zdecydowało się na zmianę systemową, przerzucając część ciężaru finansowania sieci autostrad bezpośrednio na przewoźników. W 2011r. polska firma spedycyjna świadcząca swoje usługi transportowe również na terenie Niemiec wniosła pozew do niemieckiego sądu administracyjnego o zwrot opłat za przejazdy pojazdów ciężarowych. Jej zdaniem metody naliczania opłat myta w latach 2010 – 2011 naruszały prawo europejskie, a w szczególności dyrektywę unijną ws. kosztów infrastruktury drogowej. Wyższy sąd administracyjny dla kraju związkowego Nadrenia Północna – Westfalia w Münster (Oberverwaltungsgericht für das Land Nordrhein – Westfalen; dalej: OVG Münster), do którego zostało wniesione odwołanie w tej sprawie, zwrócił się do Trybunału z zapytaniem o zgodność sposobu kalkulacji opłat myta z prawem europejskim.

Koszt utrzymania policji drogowej a koszty eksploatacji

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej musiał zmierzyć się z pytaniem, czy koszty związane z utrzymaniem policji drogowej mogą zostać ujęte w tzw.„kosztach eksploatacji” w związku z użytkowaniem europejskiej sieci drogowej przez pojazdy ciężarowe. Kwestią sporną był również fakt, czy koszty te mogą jednocześnie zostać zawarte w kalkulacji opłat myta. TSUE uznał w swym orzeczeniu, że przy ustalaniu wysokości opłat uwzględniać należy wyłącznie koszty infrastruktury, tj. budowy, eksploatacji, utrzymania oraz rozwoju danej sieci drogowej. Opłaty związane z utrzymaniem policji drogowej nie mogą zatem być wliczane przy pobieraniu opłaty myta w Niemczech i ustalone zostały niezgodnie z prawem europejskim. Państwo niemieckie zobligowane jest zatem do zwrotu kwoty odpowiadającej między 3,8% a 6% wysokości zapłaconej opłaty drogowej. Wiele polskich firm transportowych podjęło w roku 2020 stosowne kroki w związku z ubieganiem się o zwrot nadpłaconego myta i złożyło odpowiedni wniosek do Ministerstwa Infrastruktury, reprezentowanego w tej sprawie przez urząd ds. Transportu, tj. Bundesamt für Güterverkehr (BAG).

Stanowisko BAG dotyczące wnioskowania o zwrot nadpłaconego myta

W ogólnej odpowiedzi na złożone przez przewoźników wnioski za niewłaściwie naliczoną opłatę myta za lata 2017 – 2020 BAG wskazuje, iż sprawa, która została rozstrzygnięta przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczyła sposobu naliczania myta wyłącznie w latach 2006 – 2011, a sam Trybunał odpowiedział jedynie na zadane mu pytania poprzez Wyższy Sąd Administracyjny (niem. Oberverwaltungsgericht, dalej OVG) w Münster. BAG zaznaczyło ponadto, że w latach 2012 – 2019 Republika Federalna Niemiec ustalała sposób liczenia myta z Komisją Europejską, a co za tym idzie Państwo Niemieckie działało w dobrej wierze ustalając wysokość myta własnie w ten sposób. BAG zdecydował się odczekać wyroku OVG Münster, gdyż dopiero wyrok właśnie tego sądu będzie dla BAG wiążący.

Jaką strategię przyjąć w postępowaniu z BAG?

Ciężko jest zgodzić się z opinią BAG,  że wyrok TSUEz dnia 28.10.2020r. mógł mieć zastosowanie jedynie do okresów do roku 2011. Sposób naliczania myta za lata 2011 i kolejne obarczony był tym samym błędem: opłaty związane z utrzymaniem policji drogowej wkalkulowano w koszty eksploatacji dróg. Pozwala to więc twierdzić,, że Trybunał Sprawiedliwości ponownie rozstrzygnąłby tę kwestię w ten sam sposób. Okoliczność, że Republika Federalna Niemiec w międzyczasie uzgadniała sposób liczenia myta z Komisją Europejską, nie daje możliwości powołania się na dobrą wiarę, gdyż zatwierdzanie wysokości myta przez Komisję Europejską nie powoduje automatycznie jego zgodności z prawem unijnym. Inną kwestią jest możliwość powołania się na krajowe okresy przedawnienia. Należy przyjąć, że roszczenia o zwrot myta ograniczone są do trzech lat wstecz, czyli wnioski składane w roku 2020 mogły ująć wyłącznie okres lat 2017 do 2020, a wnioski składane w roku 2021 już tylko okresy po 01.01.2018. Naturalnie możliwym jest również aplikowanie o zwrot za wcześniejsze okresy, ale szanse powodzenia przed niemieckimi sądami są dość nikłe i również niewiadomą jest, jak w kwestii przedawnienia wypowiedziałby się TSUE. Przewoźnicy, którzy domagają się zwrotu wyłacznie nadpłaconego myta za lata 2017 do 2020 (przyjmując, że złożyli wniosek w 2020r) powinni odczekać wyroku OVG Münster. Niewykluczone, że BAG po wyroku zacznie wypłacać nadwyżki. Ci przewoźnicy, którzy chcą sprawdzić, czy mogą otrzymać również zwrot za lata wcześniejsze, tj. za rok 2005 do 2017 muszą liczyć się z tym, że na pewno będą musieli z taką inicjatywą pójść na drogę sądową z dość niewiadomym wynikiem.


Sprawdź pełną ofertę Kancelarii

Autorzy

Miłosz Trojan

adwokat (adwokat niemiecki) - Rechtsanwalt - Vokietijos advokatas

linkedinLogo

Konrad Frycz

asystent prawny - Wissenschaftlicher Mitarbeiter - Teisininko asistentas

linkedinLogo

Kinga Zaremba

asystentka prawna - Wissenschaftliche Mitarbeiterin - Teisininkė asistentė