Konsekwencje przerwania łańcucha chłodniczego w prawie transportowym

(Foto von Pixabay von Pexels)

Każdy podmiot zajmujący się obrotem mrożonymi artykułami spożywczymi zobowiązany jest do zachowania warunków przechowywania oraz transportu, ściśle określonych przez producenta danego produktu. Transport żywności mrożonej w kontrolowanej temperaturze jest niezbędny z punktu widzenia konsumentów; dowiezienie produktów, które nie spełniają norm sanitarnych może mieć tragiczne konsekwencje i skutkować masowym zatruciem. Z punktu widzenia bezpieczeństwa żywności, w odniesieniu do przerwania łańcucha chłodniczego, należy pamiętać, że  „utrzymanie łańcucha” to zgodnie z Art. 4 ust. 3 Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ‘‘podstawowy obowiązek higieny żywności’’, który spoczywa na przedsiębiorcy. Artykuł ten ma na celu unaocznić najważniejsze przepisy obowiązującego niemieckiego prawa żywnościowego w przypadku przerwania łańcucha chłodniczego.

Gwarancja ciągłości zachowania prawidłowej temperatury

Łańcuch chłodniczy to termin stosowany w chłodnictwie oraz transporcie, określający procedury mające na celu zapewnienie ciągłości zachowania prawidłowej temperatury od chwili wytworzenia lub schłodzenia produktu, aż do momentu jego finalnego zużycia. Oznacza to, że podczas produkcji a później poprzez transport i dystrybucję do momentu zakupu żywności przez konsumenta produkty mrożone muszą mieć zagwarantowaną stałą, niezmienną temperaturę. W odniesieniu do mrożonej żywności sprzedawanej pod tą nazwą, kluczowe wymagania są ujęte przez przepisy europejskie, w szczególności przez dyrektywę 89/108  EWG, której treść regulacyjna w Niemczech została w praktyce zawarta w rozporządzeniu TLMV (niem.  Verordnung über tiefgefrorene Lebensmittel), czyli rozporządzeniu składowania i transportu głęboko mrożonych artykułów spożywczych.

Wprowadzenie do obrotu produktów mrożonych

§ 3 TLMV stanowi, że artykuły spożywcze oznaczone jako „produkty mrożone”, mogą być wprowadzane do obrotu tylko w przypadku, gdy spełniają wymagania § 1 ust. 1 nr 1 oraz § 2 TLMV”. Zgodnie z § 1 ust. 1 nr 1 TLMV ,,żywnością mrożoną w rozumieniu niniejszego rozporządzenia jest żywność, która przeszła odpowiedni proces zamrażania (głębokie zamrażanie), podczas którego obszar maksymalnej krystalizacji minął, w zależności od rodzaju żywności tak szybko, jak to konieczne, w konsekwencji czego temperatura żywności we wszystkich jej punktach po stabilizacji termicznej wynosi co najmniej -18 stopni Celsjusza.‘‘ Na podstawie § 2 ust. 4 TLMV temperatura żywności po głębokim zamrożeniu musi być utrzymywana do momentu dostarczenia produktu do konsumenta na poziomie -18 stopni Celsjusza. Od powyższej temperatury dopuszczalne są jednak dwa wyjątki: krótkotrwałe wahania nie większe niż 3 stopnie w przypadku wysyłki towaru, a także w przypadku dystrybucji lokalnej oraz w zamrażarkach handlu detalicznego w ramach procedur składowania i dystrybucji odchylenie co najwyżej o 3 stopnie.

Przerwanie łańcucha chłodniczego

Biorąc pod uwagę powyższe, artykuł skategoryzowany jako „zamrożony”, u którego łańcuch chłodniczy został przerwany na dłużej niż wyjątki określone w § 2 ust. 4 TLMV  i/lub o więcej niż 3 stopnie, nie może już zostać wprowadzony na rynek konsumencki, a tym samym sprzedany jako „produkt zamrożony”. Naruszenie tej zasady jest w przypadku popełnienia zamierzonego – przestępstwem w rozumieniu § 7 ust. 1 TLMV, a w przypadku nieumyślnego zaniedbania – wykroczeniem.

Konsekwencje dla przewoźnika w związku z przerwaniem łańcucha chłodniczego

Przerwanie łańcucha chłodniczego podczas transportu może mieć dla przewoźnika bardzo poważne konsekwencje dot. wypłaty odszkodowania za towar, który nie przyjechał na miejsce rozładunku należycie schłodzony. Niemieckie sądownictwo bardzo często przyjmuje w takich przypadkach rażące niedbalstwo, co w konsekwencji oznacza, że przewoźnik musi odpowiadać do wysokości całości szkody, a nie tylko do 8,33 SDRów za kilogram ładunku. Najlepszą linią obrony w takich wypadkach jest podważenie tego, czy towar został przez nadającego już należycie schłodzony. Aby to udowodnić istotnym jest, aby kierowca przewoźnika już przy odbiorze ładunku upewnił się, że ładunek był u odbiorcy należycie schłodzony poprzez pokazanie sobie temperatury pomieszczenia, w którym ładunek był składowany. Jednym z najgorszych błędów, jakie może popełnić kierowca, jest potwierdzenie na liście przewozowym faktu, że towar był przy odbiorze należycie schłodzony – co wielu nadawców niestety robi, a czego kierowcy często nie są świadomi.