Podsumowanie zamówienia w handlu online – konieczność podjęcia działań przez sprzedawców

Jedno ze stowarzyszeń posiadających legitymację czynną do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia zasad uczciwej konkurencji zakwestionowało dwie oferty portalu Amazon. W pierwszej ofercie portal oferował kwadratowy parasol słoneczny o wymiarach 300 x 300 cm, składający się z ośmiu części. Na stronie szczegółowej produktu portal udostępniał szczegółowe informacje. Po przeniesieniu produktu do „koszyka” pojawiało się już tylko zdjęcie, nazwa i cena produktu, umożliwiające przekierowanie do strony szczegółowej produktu. Klikając na przycisk „do kasy“ kupujący trafiał na stronę podsumowującą zamówienie. Na tej stronie znajdowało się zdjęcie produktu oraz informacje o nazwie, rozmiarze, kształcie i cenie w pobliżu przycisku „kup teraz“. Linku do strony szczegółowej produktu brakowało.

Druga zakwestionowana oferta dotyczyła sukienki. Również w tym przypadku dokładne informacje nt. produktu znajdowały się na stronie szczegółowej. Po przeniesieniu do koszyka widoczne było zdjęcie, nazwa kolor i rozmiar sukienki umożliwiające przekierowanie do strony szczegółowej produktu. Na stronie podsumowującej zamówienie (po naciśnięciu przycisku „do kasy”) w pobliżu przycisku „kup teraz“ widoczne były te same informacje bez linka do strony szczegółowej.

Stowarzyszenie zakwestionowało, że strony podsumowujące zamówienie nie zawierały informacji dotyczących materiału z którego wykonany był baldachim i stelarz parasola oraz jego wagi. W przypadku sukienki zakwestionowano brak informacji na stronie podsumowującej zlecenie o materiale, z którego sukienka była wykonana.

Motyw przewodni – ochrona konsumentów

Podstawą prawną daleko idącego wyroku jest § 312j ust. 3 BGB wdrażający w Niemczech art. 8 ust. 2 Dyrektywy UE w sprawie praw konsumentów nr 2011/83/UE o następującym brzmieniu:

„Przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie przyjął do wiadomości, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. Jeżeli w celu złożenia zamówienia wymagane jest aktywowanie przycisku lub podobnej funkcji, przycisk lub podobna funkcja muszą być oznaczone w łatwo czytelny sposób jedynie z użyciem słów „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub równoważnego jednoznacznego sformułowania informującego, że złożenie zamówienia pociąga za sobą obowiązek zapłaty na rzecz przedsiębiorcy. Jeżeli przedsiębiorca nie przestrzega przepisów niniejszego akapitu, konsument nie jest związany umową lub zamówieniem.”

Oprócz wymogu jednoznacznego ukształtowania momentu składania zamówienia § 312j ust. 2 BGB ustanawia wymóg dostarczenia potencjalnemu kupującemu obowiązkowych informacji o istotnych cechach produktu w sposób jasny i zrozumiały bezpośrednio przed momentem złożenia zamówienia przez kupującego.

Podsumowanie zamówienia – informacje o produkcie

Sąd orzekł, że zgodnie z § 312j BGB, oferując w sklepie internetowym poszczególne przedmioty należy umieścić informację o istotnych cechach zamówionego towaru bezpośrednio na stronie, na której konsument składa zamówienie poprzez kliknięcie przycisku zamówienia. Jest to o tyle nieodzownym elementem zawarcia umowy kupna, ponieważ konsument otrzymuje (po raz kolejny) możliwość sprawdzenia, czy nabywany przedmiot rzeczywiście zgodny jest z jego wyobrażeniem. W ten sposób konsument powinien być chroniony przed nieprzemyślanymi decyzjami zakupowymi, zwłaszcza jeśli do internetowego koszyka wybrał wiele różnych produktów w drodze wielogodzinnego wyszukiwania. Wyższy Sąd Krajowy  w Monachium w swoim wyroku z dnia 31.01.2019 r. (Ref.: 29 U 1582/18) nie tylko potwierdził obligatoryjność zamieszczania informacji o zasadniczych cechach zamówionego towaru bezpośrednio na stronie, na której konsument może złożyć ofertę zawarcia umowy kupna, ale stwierdził ponadto, że nawet wspomniana forma przekierowania do osobnej strony z dokładnym opisem produktu w postaci linku, nie jest wystarczajaca, gdyż konsument za pomocą przekierowania zostaje ‘’oderwany’’ od zamówienia.

Jakie są skutki wyroku dla sprzedawców internetowych?

Warto zwrócić uwagę, że wyrok Wyższego Sądu Krajowego w Monachium nie dotyczy jedynie przedsiębiorstwa Amazon. Dowolny sprzedawca korzystający z platformy Marketplace na Amazon automatycznie rownież nie zamieszcza informacji o zasadniczych cechach zamówionego towaru bezpośrednio na stronie zamówienia w sposób prawidłowy. Fakt, że poszczególny sprzedawca nie ma wpływu na techniczne detale oraz techniczny przebieg procesu zawarcia umowy, pozostaje nieistotny, gdyż naruszenie przepisów o uczciwej konkurencji nie zakłada przewinienia. Te same zasady będą miały ponadto zastosowanie do własnych sklepów internetowych oraz innych portali sprzedażowych.

Znamiennym jest, że w przypadku wielu sprzedawanych produktów bardzo ciężko rozstrzygnąć, które informacje o przedmiotach należy uznać za niezbędne, a które można bezpiecznie pominąć. W kwestii przedmiotów technicznie skomplikowanych, lista istotnych cech sprzedawanego produktu może być na tyle długa, że jej zamieszczenie ostatecznie prowadzić będzie do braku transparentności, co natomiast może stać się przyczyną  ewentualnego upomnienia (niem. Abmahnung). Wyrok Wyższego Sądu Krajowego w Monachium może obfitować w bardziej dalekosiężne konsekwencje, niż się to z pozoru wydaje. Sprzedawca internetowy jest zobligowany do zamieszczenia nie tylko wspomnianych informacji nt. istotnych cech oferowanych przez niego towarów lub usług, ale także m.in. informacji o cenie, kosztach wysyłki i terminie dostawy. Ponieważ zastosowanie przekierowania na osobną stronę w postaci linku, w oczach sądu nie stanowi dozwolonego rozwiązania, informacje te będą musiały być wymienione ponownie w całości na stronie zamówienia. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że wielu klientów zamawia przecież nie tylko jeden przedmiot, ale często także większą ilość różnych towarów. W przypadku braku znalezienia alternatywnego, technicznego rozwiązania, kumulacja tak dużej ilości informacji niechybnie prowadzić będzie do całkowitej odwrotności założonego celu – braku przejrzystości zamówienia. Sprzedawcy internetowi stoją zatem po raz kolejny przed trudnym zadaniem znalezienia złotego środka między spełnieniem obowiązku do udzielenia obowiązkowych informacji a spełnieniem obowiązku do zachowaniem transparentności.