Projekt ustawy wzmacniającej uczciwą konkurencję w Niemczech

(Foto von Rawpixel.com von Pexels)

Projekt tytułowej ustawy wbrew pozorom nie nakłada nowych obowiązków na przedsiębiorców. Celem ustawy jest ograniczenie stosowania upomnień, które w wielu przypadkach są nadużyciem prawa. Niejeden sprzedawca rozpoczynający działalność na rynku niemieckim przekonał się już o miażdżących skutkach finansowych upomnienia wystosowanego za banalne naruszenia. W naszej praktyce pojawiły się już upomnienia za brak użycia słowa „UWAGA” (niem. Achtung) przed ostrzeżeniem o niebezpieczeństwie połknięcia małych zabawek przez dzieci, jak również podanie nazwy spółki w rubryce marka na portalu eBay, brak aktywnego linka do platformy mediacyjnej UE i wiele innych. Ustawodawca niemiecki podjął działania aby ukrócić tego typu praktyki. Obecnie trwają konsultacje ustawy z przedstawicielami grup interesów.

Nawet 10% upomnień to jawne nadużycie

Profesjonalni sprzedawcy internetowi muszą liczyć się z otrzymaniem upomnienia (niem. Abmahnung) w przypadku naruszenia zasad uczciwej konkurencji. Zasadniczo upomnienie jest legalnym narzędziem prawnym mającym na celu szybkie, pozasądowe zakończenie sporu i uniknięcie kosztów procesu. Jednak w praktyce przypadki nadużyć są coraz częstsze. W projekcie tytułowej ustawy można przeczytać, że nawet 10% wszystkich upomnień mogą stanowić te, będące prawnym nadużyciem. Grupą szczególnie narażoną na otrzymanie upomnienia są przedsiębiorcy oferujący swoje usługi w internecie. Zgodnie z tekstem ustawy upomnienia ,,powinny służyć interesowi neutralnej konkurencji oraz forsowaniu roszczeń w dziedzinie prawa konsumenckiego’’, a nie być sposobem na ,,generowanie kosztow procesowych i zyskow finansowych’’.

Upomnienie – źródło przychodu

Wyszukując drobne błędy podane przykładowo na wstępie niektóre z kancelarii adwokackich i prywatnych stowarzyszeń stworzyły z ‘’instytucji upomnienienia’’ model biznesowy oraz stałe źródło przychodu. Reagując upomnieniem na każde z wychwyconych drobnych uchybień, często wraz z oświadczeniem o zaprzestaniu (niem. Unterlassungserklärung), generują możliwie jak największy zysk z kosztów upomnienia (niem. Abmahngebühren) oraz kosztów adwokackich (niem. Anwaltskosten).

Nowy projekt ustaw przyczyni się do zahamowania procederu?

Projekt ustaw złożonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości zakłada wzrost wymogów w kwestii legitymacji czynnej, to znaczy uprawnienia do uczestniczenia w konkretnym postępowaniu cywilnym w charakterze powoda. Konkurent, aby móc wystosować upomnienie, będzie musiał świadczyć usługi w zbliżonej branży. Stowarzyszenia gospodarcze, czyli związki przedsiębiorców tej samej branży dla wspólnego reprezentowania interesów, będą mogły pozywać jedynie pod warunkiem rejestracji na liście tzw. ,,wykwalifikowanych związków gospodarczych’’ (niem. Liste der sog. qualifizierten Wirtschaftsverbände). By spełnić ów warunek związki gospodarcze będą musiały zrzeszać minimum 50 przedsiębiorców jako członków, zajmujących się dystrybucją zbliżonych, pokrewnych towarów lub świadczeniem podobnych usług na rynku. Ponadto pokusa finansowa, będąca siłą napędową procederu, zostanie znacznie osłabiona, na skutek ograniczenia wartości przedmiotu sporu do 1000 € w przypadku drobnych naruszeń. Dla porównania obecnie wartość przedmiotu sporu może sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy euro.

Aktualnie to upominający ma prawo wybrania sądu przed którym toczy się proces (tzw. fruwająca właściwość sądu). Projekt ustawy przewiduje zniesienie możliwości wnoszenia sprawy do sądu znajdującego się w dużej odległości od miejsca siedziby upomnianego, będącej częstą praktyką utrudniającą udział w procesie upomnianego.

Dodatkowo projekt ustawy zakłada zwiększenie transparencji działań, ich stanu i przebiegu. Wnoszący o zaniechanie będzie musiał dowieść, na jakiej podstawie i wobec jakich kryteriów wystosowano upomnienie oraz czy dochodzone roszczenia są uprawnione.

RODO a upomnienia

Od dnia 25 maja 2018 przedsiębiorcy muszą przestrzegać przepisów Rozporządzenia Podstawowego o Ochronie Danych Osobowych RODO (niem. Datenschutzgrundverordnung – DSGVO). Do tej pory wprawdzie nie jest pewne kto i za co konkretnie może upomnieć w związku z RODO. Media informują o upomnieniach mających za przedmiot brak okna pop-up na stronie wymagającego udzielenia zgody na cookies. Ponadto stosowanie formularza na stronie bez zapewnienia szyfrowania SSL/TSL jest przedmiotem najnowszej fali upomnień. Tytułowa ustawa ma swoim zakresem obejmować również upomnienia za naruszenie przepisów informacyjnych na podstawie RODO.

Nowe prawo zmniejszy liczbę nadużyć nawet o 50%?

Ministerstwo Sprawiedliwości szuka za pomocą pakietu ustaw kompromisu; wykluczenia nadużyć w kwestii upomnień, a jednocześnie dozwolenia ich jako środka regulacji w przypadku uprawnionych okoliczności do ich zastosowania. Zamierzeniem ustawy najwidoczniej nie jest ograniczenie upomnień z zakresu naruszeń praw do własności intelektualnej, typu znaki towarowe, design lub patent. Tutaj bezzmiennie należy liczyć się z możliwością upomnienia i wysokich wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z przewidywaniami ministerstwa nowy projekt ustawy pozwoli zmniejszyć liczbę nadużyć nawet o 50%. Bezsprzecznie jest to duży postęp, a także przysłowiowe ,,światełko w tunelu’’ dla nękanych upomnieniami i dodatkowymi kosztami przedsiębiorców. Nie zmienia to jednak faktu, że ustawa nie rozwiązuje problemu całkowicie.