Udziały w spółce GmbH – kapitał zakładowy

(Photo by rawpixel.com from Pexels)

Kapitał założycielski określa wkład wszystkich wspolników wniesiony do majątku spółki GmbH podczas jej zakładania. Udział w kapitale zakładowym jest obecnie określany jako „udział kapitałowy” zarówno w praktyce, jak i w ustawie o GmbH, podczas gdy w przeszłości stosowany był termin „wkład”. Osoby, które posiadają udziały w spółce są nie tylko określane jako wspólnicy, ale także jako udziałowcy lub akcjonariusze. Osoba fizyczna lub prawna również może posiadać udziały kapitałowe, o ile wykonuje prawa i obowiązki podmiotu finansującego w przedsiębiorstwie.

Zasadniczo udziały GmbH mogą stać się przedmiotem dziedziczenia, umorzenia, przeniesienia czy nawet sprzedaży. Sprzedaż udziałów wymaga jednak aktu cesji  zawartej w formie umowy notarialnej. Ponadto cesja udziałów spółki może być powiązana z innymi warunkami, na przykład poprzez statut spółki; w szczególności może podlegać wcześniejszemu zatwierdzeniu przez spółkę.

Podział i wysokość udziału

Udziały w spółce GmbH są ściśle związane z kapitałem zakładowym. Suma wartości nominalnej wszystkich udziałów odpowiada wysokości kapitału zakładowego. Podczas zakładania spólki podejmuje się decyzje, jaki określony udział w spółce będzie posiadał poszczególny wspólnik. W statucie spółki zamieszcza się następnie procentowy udział danych akcjonariuszy. Kwota udziałów ma różne konsekwencje prawne, takie jak prawo głosu i podział zysków w spółce.

Wpłacane udziały są prawnie samodzielne i mogą być wnoszone na różne sposoby, co może mieć znaczenie w przypadku późniejszego dochodzenia dalszych płatności. Jeśli większa liczba udziałów pochodzi z jednej ręki, decyzją w formie uchwały, wydaną przez zgromadzenie wspólników możliwe jest połączenie udziałów po ich pełnym wniesieniu.

Nie jest zakazana również sytuacja, w której spółka GmbH jest swoim własnym wspólnikiem lub nabywa udziały wspólnika, przy czym zgodnie z paragrafem 33 GmbHG tylko przy spełnieniu ścisłych wymogów.

 Dziedziczenie udzialów

Udziały w spółce mogą być ponadto dziedziczone, tak jak to określono w paragrafie 15 I GmbHG. Ewentualne sprzeczne z tą regulacją postanowienie, zawarte w umowie spółki, zostanie uznane za nieskuteczne. Natomiast dopuszczalne jest ujęcie w umowie spółki pewnych działań ograniczających w zakresie dziedziczenia np. zobowiązania spadkobiercy do dokonania cesji udziałów na rzecz strony trzeciej a nawet umorzenia samych udziałów.

Podział udziałów jest właściwie dopuszczalny w sposób nieograniczony; istotne jest jednak aby wartości udziałów były zaokrąglone do całych Euro.

Umorzenie

W większości umów spółek przewiduje się możliwość przymusowego umorzenia udziału, jeśli wspólnik znajdzie się w trudnej sytuacji majątkowej lub w sposób rażący naruszy swoje obowiązki wobec spółki. Tutaj stawiane są jednak wysokie wymagania, bowiem nawet zgłoszenie o możliwości popełnienia przestępstwa nie usprawiedliwia jeszcze dokonania przymusowego umorzenia.

Sama procedura umorzenia jest uregulowana w paragrafie 34 GmbHG. Znamienne jest to, że wskutek umorzenia udziałów nie może dochodzić do naruszenia kapitału zakładowego (paragraf 30 I GmbHG). Umorzenie może mieć miejsce tylko w przypadku w pełni wpłaconych udziałów i tylko, jeśli spółka dysponuje wolnymi środkami przeznaczonymi na wypłatę z tytułu umorzenia. Z chwilą umorzenia udziału (a nie w momencie dokonania wypłaty) wygaśnięciu ulegają wszelkie prawa i obowiązki; ustalony kapitał zakładowy pozostaje przy tym nienaruszony.

Przeniesienie udzialów

Wspólnik może dokonać przeniesienia swoich udziałów w spółce na inną osobę (tzw. cesja udziałów). W sporządzonym dokumencie należy uwzględnić obie strony, a zatem również nabywającego. W umowie spółki często przewiduje się, że przeniesienie udziałów zostaje uzależnione od wyrażenia zgody przez spółkę, wszystkich lub część członków zarządu względnie przez określonego członka zarządu. Nabycie można nawet uzależnić od przynależności nabywcy do określonej partii, stowarzyszenia lub innej grupy. Nie ma natomiast możliwości ustalenia, że udziały nie mogą zostać sprzedane.

Przeniesienie udzialów – procedura

Kiedy cesja/ przeniesienie udziałów staną się skuteczne, konieczne jest sporządzenie nowej listy wspólników, w której podawane są informacje dotyczące wspólników, obejmujące kolejno: nazwisko, imię, datę urodzenia, miejsce zamieszkania oraz numery kolejne sprzedawanych/ zbywanych/ przenoszonych udziałów. Listę może sporządzić członek zarządu lub notariusz. W każdym jednak przypadku lista musi zostać podpisana przez notariusza, który potwierdza, że wpisy niezmienione z dotychczasowej listy oraz wpisy zmienione odpowiadają sporządzonym przez niego dokumentom. Następnie dostarcza on dokumenty do rejestru handlowego.