Zwrot zabezpieczenia roszczeń związanych z wykonaniem umowy o roboty budowlane na gruncie prawa niemieckiego

(Foto von Pixabay von Pexels)

Kwestia związana z ustanowieniem zabezpieczenia roszczeń związanych z wykonaniem umowy o roboty budowlane została szeroko opisana we wpisie z 30 sierpnia 2017 roku pod tytułem „Zabezpieczenie roszczeń inwestora w niemieckim prawie budowlanym”. Niniejszy wpis dotyczy problematyki zwrotu takiego zabezpieczenia.

Zwrot zabezpieczenia – przyczyna

Zabezpieczenie roszczeń jest przewidziane na wypadek, gdyby prace budowlane nie zostały ukończone w terminie lub pojawiły się istotne wady. Zgodnie z § 17 ust. 8 nr 1 VOB/B (Vergabe- und Vertragsordnung für Bauleistungen, Teil B) inwestor przekazuje niewykorzystane zabezpieczenie związane z wykonaniem umowy w ustalonym momencie, najpóźniej po odbiorze i złożeniu gwarancji na wypadek roszczeń z tytułu wad. Odstępstwo od tej zasady jest możliwe w przypadku gdy roszczenia inwestora, które nie są objęte gwarancją na wypadek roszczeń z tytułu wad, nie zostały spełnione. Wówczas może on zatrzymać odpowiednią część zabezpieczenia z tytułu roszczeń o wykonanie umowy.

Odmowa zwrotu kwoty zabezpieczenia

Zatem inwestor może odmówić zwrotu kwoty zabezpieczenia, jeżeli wykonawca po pomyślnym odbiorze inwestycji nie ustanowił gwarancji roszczeń z tytułu wad lub nie zostały dotąd spełnione inne roszczenia inwestora, których nie obejmuje zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad, na przykład z tytułu szkody powstałej na skutek zwłoki. W związku z tym inwestor może zatrzymać zabezpieczenie pomimo odebrania robót budowlanych.

Zgodnie z § 17 ust. 8 nr 2 VOB/B inwestor zwraca niewykorzystane zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad po upływie 2 lat, o ile żaden inny moment zwrotu nie został ustalony. Może on jednak zachować odpowiednią część zabezpieczenia, o ile do tego czasu dochodzone przez niego roszczenia nie zostały spełnione.Oznacza to, że jeżeli przesłanki dla spłaty wstrzymanej kwoty zabezpieczenia roszczeń z tytułu wad po upływie 2 lat nie zostały spełnione, to inwestor może odmówić tej spłaty.

Kwota zabezpieczenia – odsetki

Warto zaznaczyć, że za okres wstrzymania kwoty zabezpieczenia na zablokowanym koncie (niem. Sperrkonto), którym to inwestor i wykonawca mogą wspólnie zarządzać (tak zwane „Und-Konto”), wykonawcy przysługują odsetki. W przypadku, gdy chodzi o zamówienia publiczne na roboty budowlane, inwestorzy mogą pozostawić kwotę zabezpieczenia na własnym koncie, tak zwanym Verwahrgeldkonto. Wówczas kwota nie podlega oprocentowaniu na korzyść wykonawcy. W przypadku wpłaty na wyżej wskazane konto nie ma potrzeby zakładania zablokowanego konta w instytucji finansowej.

Spłata zabezpieczenia

Należy również zaznaczyć, że szczególnie istotne jest sprecyzowanie w odpowiedni sposób kwestii spłaty zabezpieczenia w umowie.

W praktyce zdarza się, że inwestorzy nie dokonują wpłaty kwoty stanowiącej zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad na wspólne zablokowane konto, lecz zatrzymują ją u siebie. Wówczas wykonawca musi dochodzić spłaty kwoty bezpośrednio od inwestora. W sytuacji, gdy inwestor nie wypełnia swojego obowiązku związanego ze spłatą kwoty stanowiącej zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad, to wykonawca powinien wyznaczyć mu odpowiedni termin do dokonania spłaty poprzez oznaczenie dokładnej daty, a także wskazać na konsekwencje bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu.

W razie, gdy mimo wszystko inwestor uchyla się od spłaty kwoty stanowiącej zabezpieczenie, wówczas popada w zwłokę, a w konsekwencji wykonawca może domagać się odsetek od kwoty zabezpieczenia i zadośćuczynienia za zwłokę w spłacie.

Podsumowanie

Warto skonsultować treść porozumienia dotyczącego ustanowienia zabezpieczenia roszczeń związanych z wykonaniem umowy przed jej podpisaniem z prawnikiem w celu uniknięcia późniejszych problemów. Również w przypadku trudności związanych ze spłatą ustanowionego zabezpieczenia nie jest za późno na skorzystanie z porady specjalisty, który przeanalizuje postanowienia zawarte w porozumieniu między stronami, przedstawi możliwe rozwiązania i podejmie właściwe kroki w celu odzyskania należności.