Spółka z.o.o. w Niemczech (GmbH) – co jeszcze warto wiedzieć?

Ograniczona odpowiedzialność – pojęcie odpowiedzialności

Odpowiedzialność – „Haftung” jest to odpowiedzialność za zobowiązania wobec osób trzecich.Powstać może ona w przypadku zobligowania się do świadczenia np. w formie umowy. Jednakże zobowiązania te mogą wynikać również z samego postępowania osoby, która nie wykazuje woli świadczenia. Osoba, która w wyniku naruszenia przepisów ruchu drogowego spowodowała wypadek drogowy, odpowiada przed drugą stroną za szkody powstałe wyłącznie z powodu zawinionego działania. Istnieją nawet roszczenia niezależne zarówno od woli jak i zachowania zobowiązanego, ponieważ wynikają one bezpośrednio z prawa. Przykładem tego jest obowiązek płacenia podatku od nieruchomości, który wynika wyłącznie z faktu, że dana osoba jest właścicielem nieruchomości.

Regulacje obowiązujące w przypadku GmbH

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może posiadać prawa i obowiązki, zaciągać zobowiązania, być właścicielem gruntów, dziedziczyć, pozywać i być pozywanym (§ 13 I GmbHG). Jest zdolna również do podejmowania czynności prawnych.

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki GmbH nie jest “ograniczona [DE:beschränkt]” – nie ponoszą oni żadnej odpowiedzialności: GmbH jest niezależną osobą prawną, a związane z nią zobowiązania nie obciążają wspólników. Wierzyciel spółki GmbH nie może dochodzić roszczeń wobec tej spółki poprzez egzekucję z majątku wspólnika. Odpowiedzialność spoczywa jedynie na majątku spółki GmbH (§ 13 II GmbHG).

Spółka posiada następujące organy: Walne zgromadzenie akcjonariuszy podejmuje decyzje (“mózg” GmbH), dyrektor zarządzający (członek zarządu) działa zgodnie z tymi decyzjami (“ramię” spółki).Członek zarządu jest jedyną osobą kontaktową dla osób trzecich, które zamierzają zawrzeć umowy z firmą lub zgłosić roszczenia. O ile decyzja w danej sprawie nie wchodzi w zakres jego kompetencji, musi zostać przekazana zgromadzeniu wspólników.

Dostęp do majątku GmbH

Łatwo zauważyć, że nierzadko próbuje się wykorzystywać spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jako ‘‘tarczę’’ chroniącą przed próbami egzekucji przez prywatnych wierzycieli partnerów.

Udział w spółce jest pewnym dobrem, które podobnie jak prawo własności nieruchomości lub wierzytelności może podlegać egzekucji. Egzekucja z udziału GmbH odbywa się zgodnie z § 857 niemieckiego kodeksu postępowania cywilnego (ZPO): sądowy nakaz zajęcia i przeniesienia własności musi być doręczony członkowi zarządu jako przedstawicielowi prawnemu GmbH, a wierzytelność wierzyciela musi być zaspokojona z wpływów ze sprzedaży udziałów.

Przeniesienie zadłużenia na GmbH

Możliwość przeniesienia zobowiązań na spółkę wynika z tego, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest niezależną osobą prawną.Z jednej strony GmbH podlega egzekucji odpowiadając całym swoim majątkiem. Z drugiej zaś strony cały majątek spółki może zostać zajęty wskutek niewypłacalności i wykorzystany w całości. Z chwilą wszczęcia postępowania upadłościowego spółka zostaje rozwiązana, co oznacza, że przeniesienie odpowiedzialności obowiązuje tylko przez pewien czas.Możliwość nałożenia zobowiązań na GmbH ograniczają także względy praktyczne. Spółka o niskim kapitale nie uzyska kredytu bez zabezpieczenia a zatem obciążanie jej zobowiązaniami jest możliwe tylko w ograniczonym zakresie.

Kapitał zakładowy i majątek spółki

W prawie spółek duże znaczenie ma ochrona wierzycieli (§§ 30 i nast. GmbHG). Ochrona ta opiera się na podstawowym założeniu, że wspólnicy dostarczają spółce pewną ilość aktywów w momencie utworzenia, wartość tych aktywów jest wpisywana do rejestru handlowego, zapewniając określoną gwarancję wierzycielom. Kapitał ten nazywany jest kapitałem zakładowym i nie może być mylony z aktywami spółki. Kapitał zakładowy wskazuje jedynie, w jaki majątek wyposażona została spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w momencie jej utworzenia.

Wnoszenie i utrzymanie kapitału spółki

Wspólnicy są zobowiązani do przeznaczenia na spółkę majątek w wysokości kapitału zakładowego. Nie musi się to odbywać w momencie założenia spółki. Płatności na rzecz spółki mogą być dokonywane w ratach, w różnych kwotach i odstępach czasu. Nie muszą być one również takie same dla poszczególnych wspólników. Dla wierzycieli spółki ważne jest jedynie, aby wspólnicy byli zobowiązani do zapewnienia kapitału zakładowego spółki.

GmbHG reguluje nie tylko kwestie związane z wpłatą kapitału zakładowego, ale także jego utrzymaniem na rzecz wierzycieli spółki (§ 30-34 GmbHG).Zgodnie z § 30 I GmbHG majątek spółki wymagany do utrzymania kapitału zakładowego nie może zostać wypłacony na rzecz wspólników. Miarodajne znaczenie mają wartości księgowe w bilansie (BGH, GmbHR 1990,209). W przypadku niezgodnych z regulacjami wypłat kapitału wspólnicy zostaną zobowiązani do ich zwrotu.

Natomiast w przypadku niekontrolowanego połączenia majątku prywatnego i majątku przedsiębiorstwa, wspólnik może być osobiście odpowiedzialny wobec wierzycieli odpowiadając z całego majątku prywatnego (“Durchgriffshaftung”, BGH, 14.11.2005 – II ZR 178/03, NJW 2006,1344).