Nowe przepisy dotyczące handlu (w tym handlu online) w zakresie opakowań (VerpackG) – na co należy zwrócić uwagę?

(Foto von rawpixel.com von Pexels)

Już od 1 stycznia 2019 wejdzie w życie nowa ustawa o wprowadzaniu do obrotu, wycofywaniu i pełnowartościowym wykorzystywaniu opakowań – Verpackungsgesetz (VerpackG), która zastąpi dotychczas obowiązujące rozporządzenie (Verpackungsverordnung – VerpackV). Przedsiębiorcom pozostaje jeszcze tylko parę miesięcy na odpowiednie przygotowanie się do zbliżających się zmian w przepisach.

Zmiany są szczególnie istotne dla małych i średnich przedsiębiorstw sprzedających swoje towary za pośrednictwem stron internetowych – ich rownież obejmą wprowadzane przepisy. Sprzedawcy będą podlegać m.in. obowiązkowi rejestracji we wskazanym w ustawie terminie. Nadzór nad opakowaniami sprzedawanego towaru, ściśle określone zasady przepakowywania, czy też obowiązek rejestracji w nowej Centralnej Instytucji ds. Rejestru Opakowań [Zentrale Stelle Verpackungsregister] to tylko niektóre ze zmian przewidzinaych w Verpackungsgesetz (VerpackG).

Czego dotyczy Verpackungsgesetz?

VerpackG to ustawa, która wraz z wejściem w życie zastąpi rozporządzenie VerpackV, które przestało już wpisywać się w najnowszy stan rozwiazań technologicznych na polu segregacji i utylizacji odpadów. Właśnie w oparciu o wspomniane innowacje technologiczne, nowe przepisy pozwolą na sprostanie najwyższym standardom ochrony środowiska poprzez usprawnienie samego procesu recyklingu, zwiększenie ilości odpadów podlegających recyklingowi oraz zaostrzenie procedury. Ustawa przewiduje utworzenie nowego urzędu centralnego (będącego formalnie fundacją utworzoną przez producentów i dystrybutorów opakowań) odpowiedzialnego za kontrolę realizowania wytycznych. Utworzona jednostka centralna pozwoli na zwiększenie przejrzystości w zakresie licencjonowania i pomocy organom odpowiedzialnym za sankcje związane z niedopełnieniem wymogów licencji, co ma na celu zapewnienie efektywnego utylizowania opakowań, jednocześnie w sposób zrównoważony.

Ustawa VerpackungsG dotycząca opakowań produktów, w odróżnieniu od rozporządzenia VerpackungsV, nakłada na sprzedawcę obowiązek rejestracji w Centralnym Rejestrze, bez którego niemożliwy będzie udział we wprowadzanym przez ustawę tzw. sytemie dualnym.

Termin “system dualny” oznacza, że oprócz publicznego usuwania odpadów wprowadzono drugi (podwójny) system utylizacji zużytych opakowań, w ramach którego dystrybutor zapłaci opłatę licencyjną za zbieranie, sortowanie i recykling. Powiadomienia należy składać osobiście (§ 33 VerpackG), tak aby strona zobowiązana dowiedziała się o znaczeniu swoich obowiązków prawnych i uniknęła ryzyka podania nieprawidłowych informacji.

Co rozumieć pod pojęciem „opakowania”?

Nowa ustawa dotyczy „wszystkich rodzajów opakowań” (§ 2 ust. 1 VerpackG). Pojęcie „opakowań”szeroko definiuje § 3 VerpackG. W myśl przepisu są to produkty uzyskane z jakichkolwiek materiałów do odbioru, ochrony, obróbki, dostarczania lub prezentacji towarów, w stanie od surowca do przetworzonego produktu, przekazywane od producenta do dystrybutora lub użytkownika końcowego (konsumenta). Również materiał wysyłkowy, taki jak taśma, czy materiał wypełniajacy paczkę, sama paczka a nawet opakowanie zewnętrzne, które pozwala na umieszczenie na półce, w przyszłości podlegać bedzie pod pojęcie opakowania.

Czy ustawa dotyczy również mnie, jeśli nie jest producentem opakowania?

Wiekszość obowiązków wynikających z VerpackG dotyczy zasadniczo producentów opakowań. W związku z tym gros sprzedawców, zwłaszcza tych oferujący swoje produkty w internecie, wychodzi z błędnego założenia, że treść ustawy w ogóle ich nie dotyczy. Założenie to jest jednak błędne, gdyż zgodnie z definicją ustawową zawartą w § 3 ust. 14 VerpackG pojęcie „producenta” rozciąga się także na dystrybutora wprowadzajacego opakowanie po raz pierwszy do obrotu towarowego, jak również podmiot  wprowadzający opakowanie  na rynek w obszarze obowiązywania niniejszej ustawy.

Ustawa (VerpackG) dotyczy zatem zdecydowanej większości sprzedawców, także tych małych i średnich przedsiębiorców, którzy oferują swoje towary w internecie. W myśl ustawy, za producenta uznany jest także ten, kto pakuje dany towar i wprowadza go do obrotu, czyli na rynek zbytu.

Na co należy w szczególności zwrócić uwagę?

Przedsiębiorca planujący sprzedaż i dystrybucję towaru w opakowaniach na terenie Niemiec dokonuje obligatoryjnej rejestracji w centralnym rejestrze producentów opakowań. Jest to konieczne wówczas, gdy towar zostaje wprowadzony po raz pierwszy do obrotu towarowego i można liczyć się z potencjalnym późniejszym pozbyciem się/wyrzuceniem opakowania przez kupującego. Zgodnie z zasadą rozszerzonej odpowiedzialności za produkt [Prinzip der erweiterten Produktverantwortung] każdy, kto wprowadza dany towar do obrotu, staje się odpowiedzialny w sposób pośredni za jego późniejszą utylizację.

Naistotniejsze powinności po stronie przedsiębiorców wynikające ze zmiany przepisów to:

• obligatoryjność udziału w tzw. systemie dualnym – 7 ust. 1 VerpackG
• obowiązek rejestracji w Centralnym Rejstrze Opakowań – § 9 ust. 1 VerpackG
• obowiązek udostępniania danych, zobowiązanie do niezwłocznego powiadomienia jednostki centralnej o wszystkich informacjach związanych z opakowaniami – § 10 ust. 1 VerpackG
• deklaracja kompletności, oświadczenie o ilości użytych opakowań przy wprowadzaniu towaru do obrotu do 15 maja każdego roku (możliwość zwolnienia z tego obowiązku w przypadku nie przekraczania ustalonego limitu) – § 11 ust. 1 VerpackG
• utworzenie Jednostki Centralnej – 24 VerpackG
• obowiązek udzielenia informacji o kaucji oraz rodzaju opakowania – § 31 ust.1 VerpackG

Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów od 1 stycznia 2019

Naruszając nowe zasady ustawy VerpackG trzeba liczyć się z karą w wysokości nawet do 200.000 EUR. Ponadto możliwe są upomnienia od konkurencji [Abmahnung], w drodze których można dochodzić roszczeń opiewających na kwoty 1.000 – 5.000 EUR. Konkurenci mają możliwość zweryfikowania w stosunkowo łatwy sposób w rejestrze opakowań, czy dany sprzedawca/dystrybutor dokonał odpowiedniego zgłoszenia. Zaleca się zatem zarejestrowanie w nowopowstałym Rejestrze Opakowań jeszcze w roku 2018, gdzie należy podać szacunkową liczbę towarów oraz – w związku z ich wysyłką/dystrybucją – ilość zużytych opakowań. Sugerowane jest również odpowiednie dopasowanie informacji zawartych na stronach internetowych i etykietach (szczególnie w przypadku dystrybucji napojów w pojemnikach zwrotnych oraz tych, które objęte są obligatoryjną kaucją).