Niemiecka spółka komandytowo-akcyjna [Kommanditgesellschaft auf Aktien] – podstawy funkcjonowania, utworzenie

Fot.: pexels.com

Niemieckie prawo spółek handlowych nie należy do najbardziej klarownych, gdyż przepisy prawne wchodzące w skład tej dziedziny prawne rozrzucone zostały po różnych aktach prawnych. Podstawy funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej uregulowano w księdze drugiej Ustawy o spółkach akcyjnych [niem. Aktiengesetz, (AktG)] . W Na gruncie prawa niemieckiego należy ona do spółek kapitałowych (!). Stanowi ona swego rodzaju kombinację spółki osobowej (w formie spółki komandytowej) oraz spółki kapitałowej (w formie spółki akcyjnej). Spółka komandytowo-akcyjna jest szczególnym typem spółki kapitałowej, w której komplementariusze maja samodzielne i niezależne uprawnienia. Komandytariusze występujący w roli akcjonariuszy dzierżą swe udziały w formie akcji. Ustawa traktująca o spółkach komandytowo-akcyjnych w dużej mierze zawiera odesłania do przepisów dotyczycących spółki akcyjnej, jako formy podstawowej i wyjściowej.

Utworzenie spółki komandytowo-akcyjnej w Niemczech

Do założycieli spółki wliczane są osoby, które sygnują statut. Przynajmniej jeden z założycieli musi odpowiadać osobistym majątkiem za zobowiązania spółki. Wówczas przyjmuje on miano komplementariusza.  Komplementariusz to osoba, która może osobiście odpowiadać za zobowiązania spółki, a zatem może to być również osoba fizyczna, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a także osoba prawna. W procesie kreowania spółki uczestniczą wszystkie osoby, na które na mocy statutu, nałożona zostaje osobista odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w wyniku działalności spółki. Z uwagi na fakt, że komplementariusze samodzielnie mogą obejmować akcje, utworzenie rzeczonej spółki może odbyć się tylko i wyłącznie z ich udziałem pod warunkiem, iż przynajmniej jeden z nich obejmie akcje. Zawiązanie spółki, o której mowa może odbyć się również z wyłącznym udziałem osób prawnych. Jednocześnie dopuszczalne jest istnienie jednoosobowych spółek komandytowo-akcyjnych, w których wspólnikiem może być także osoba prawna.

Przy zakładaniu spółki należy przedstawić dane osób odpowiadających osobiście za zobowiązania spółki, wraz z pełnomocnictwami udzielonymi im przez zarząd.

Podstawą funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjna jest jej statut, który nieznacznie rożni się od statutu sporządzanego dla spółki akcyjnej. Podstawowymi różnicą jest konieczność oznaczenia firmy spółki określeniem „Kommanditgesellschaft auf Aktien [spółka komandytowo-akcyjna]”, bądź skrótem KgaA. W przypadku, gdy do członków spółki nie należą osoby fizyczne osobiście odpowiadające za zobowiązania spółki, firma musi zwierać oznaczenie, które w sposób pozbawiający wątpliwości wskazuje podmioty ponoszące tę odpowiedzialność. Nadto każda z osób fizycznych odpowiadających osobiście za zobowiązania musi być bezwzględnie wymieniona w statucie z imienia i nazwiska wraz z podaniem aktualnych danych adresowych. Wkłady dokonywane przez te osoby, jeżeli nie zostały wniesione na rzecz majątku pierwotnego spółki, muszą zostać wymienione w statucie.

Organy spółki komandytowo-akcyjnej

W porównaniu do zarządu w spółce akcyjnej, komplementariusze spółki komandytowo-akcyjnej mają znacznie silniejsza pozycję, bowiem ich zgoda jest niezbędna do prowadzenia spraw obejmujących funkcjonowanie spółki przekraczających zakres zwykłych czynności. Komandytariusze zaś mimo wielu innych uprawnień, do których należy między innymi dokonywanie rocznego sprawozdania finansowego spółki, mają zdecydowanie mniejszy wpływ na jej funkcjonowanie niż akcjonariusze w spółce akcyjnej. Mniejsze uprawnienia posiada też rada nadzorcza w spółce komandytowo-akcyjnej, ponieważ, co do zasady, nie może prowadzić spraw spółki.

Osoby, które odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki, w procesie tworzenia stanowią jednocześnie zastępstwo dla zarządu. W związku z tym przepisy dotyczące tego organu stosuje się do nich analogicznie. Osoby te – jako założyciele – mają obowiązek współdziałania przy tworzeniu aktu założycielskiego / statutu spółki. Protokół z utworzenia spółki podlega weryfikacji. Jeżeli nie zaistniały przesłanki do przeprowadzenia procesu sprawdzenia przez sąd, to może to uczynić notariusz, który sporządzał statut spółki, jeśli zostało mu to zlecone.

Zalety i wady spółki komandytowo-akcyjnej

Bez wątpienia główną zaletą wyboru formy prowadzenia działalności w postaci spółki komandytowo-akcyjnej jest ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki, ponieważ spoczywa ona wyłącznie na komplementariuszach. Powoduje to ograniczenie do minimum odpowiedzialności komandytariuszy.

Powyższa zaleta jest jednocześnie wadą, ponieważ komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Z racji konieczności złożenia na kimś tej odpowiedzialność, w spółce zawsze musi znajdować się co najmniej jeden komplementariusz.