Spółka komandytowo-akcyjna w prawie niemieckim

Fot.: pexels.com

Omawiając problematykę form prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech należy podkreślić, że nie jest ona uregulowana w ramach jednego aktu prawnego. Kodeks cywilny, czyli BGB reguluje status prawny spółki cywilnej. Z kolei regulacje dotyczące spółki jawnej, komandytowej i cichej znajdują się w Handelsgesetzbuch, czyli Kodeksie Handlowym. Wreszcie, osobne akty prawne stanowią o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, spółce akcyjnej, spółce partnerskiej oraz spółce komandytowo-akcyjnej.

Prawo niemieckie wyróżnia inne spółki kapitałowe niż przepisy prawa polskiego. Do spółek kapitałowych zalicza się bowiem spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną oraz spółkę komandytowo-akcyjną. W grupie spółek osobowych znalazła się przede wszystkim spółka cywilna, spółka komandytowa, spółka partnerska. Należy wskazać, że spółki osobowe prawa niemieckiego, podobnie zresztą jak spółki osobowe w prawie polskim, nie mają osobowości prawnej. Jednak spółka jawna, komandytowa i partnerska może być podmiotem praw i obowiązków, zgodnie z uprawnieniem przyznanym ustawowo. Stąd też pod wieloma względami nie ma w tym zakresie dużych różnic pomiędzy spółkami osobowymi i kapitałowymi.

Warto wspomnieć, że prawo niemieckie wyróżnia mieszane formy spółek komandytowych, w których rola komplementariusza ma szczególny charakter.

Najważniejsze informacje o spółce komandytowo-akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna jest zaliczana, jak wspomniano wyżej, do grupy spółek kapitałowych i w związku z tym, inaczej niż w prawie polskim, wyposażona jest w osobowość prawną. Można jej przypisać zarówno cechy spółki komandytowej, jak i spółki akcyjnej. Wyróżnikiem spółki komandytowo-akcyjnej w prawie niemieckim jest niezależność i samodzielność komplementariuszy. Komandytariusze omawianej spółki dysponują udziałami w formie akcji.

Przede wszystkim podkreślenia wymaga fakt, że regulacje dotyczące spółki komandytowo-akcyjnej niewiele różnią od regulacji odnoszących się do spółki akcyjnej. Okazuje się bowiem, że w wielu kwestiach dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się przepisy odnoszące się do spółki akcyjnej, stosowne odesłania znaleźć można w ustawie o prawie akcyjnym (Aktiengesetz). Nieliczne odrębności zawarto przede wszystkim w paragrafach 279-283 omawianej ustawy.

Założycielami spółki komandytowo-akcyjnej są wszyscy ci, którzy podpisują statut, przy czym, jak stanowi § 280 ust. 1 Aktiensgesetz, by mogło dojść do założenia spółki potrzeba co najmniej 5 osób. Zgodnie z § 278 ust. 1 ustawy przynajmniej jeden założyciel spółki musi zostać komplementariuszem. Oznacza to, że będzie odpowiadał za zobowiązania spółki osobiście, całym swoim majątkiem – mamy tu do czynienia z odpowiedzialnością nieograniczoną. Z kolei komandytariusze dokonują wkładów i w zamian za nie obejmują akcje. Co ważne, ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki została zredukowana do minimum, oczywiście na rzecz komplementariuszy. Komandytariusze odpowiadają do wysokości swoich wkładów.

Wypada wspomnieć, że podjęcie czynności, które przekraczają zwykły zarząd wymaga zgody komplementariuszy spółki komandytowo-akcyjnej. Spraw spółki nie może prowadzić rada nadzorcza.

Komplementariusze na etapie tworzenia spółki komandytowo-akcyjnej są zarówno jej założycielami, jak i osobami pełniącymi zastępstwo dla zarządu. Ustawa Aktiensgesetz stanowi, że procedura tworzenia spółki komandytowo-akcyjnej powinna podlegać sprawdzeniu, które może być dokonane w dwojaki sposób: albo przez sąd albo przez notariusza sporządzającego jej statut, w zależności od zaistnienia określonych w ustawie przesłanek.

Jak wygląda treść statutu spółki komandytowo-akcyjnej?

Generalnie wymogi co do treści statutu spółki komandytowo-akcyjnej są takie same, jak w przypadku spółki akcyjnej. Wyróżnia się tylko kilka różnic. Po pierwsze, w przypadku omawianej formy działalności gospodarczej jej firma powinna zostać oznaczona dodatkowo sformułowaniem „spółka komandytowo-akcyjna”; dopuszczalne jest również zastosowanie skrótu „KgaA”. Po drugie, firma spółki powinna być tak oznaczona, by było wiadomo, które podmioty ponoszą odpowiedzialność osobistą wtedy, gdy w spółce nie ma osób fizycznych, na których tego typu odpowiedzialność by spoczywała. Po wtóre, statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien uwzględniać imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania osób odpowiadających osobiście za zobowiązania spółki. Wreszcie, w statucie należy zastrzec wkłady komplementariuszy, gdy te nie są wnoszone na rzecz majątku pierwotnego.