BLOG
03 mar 2017
Dochodzenie wierzytelności przeciwko dłużnikowi w Niemczech
- Dochodzenie wierzytelności w Niemczech
Fot.: pexels.com
W dzisiejszych czasach nikogo nie dziwi widok zagranicznej nazwy firmy w innym kraju.
Z uwagi na otwarte granice i możliwość inwestowania oraz ekspandowania na rynkach zagranicznych, coraz częściej dochodzi do zawierania umów między podmiotami mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę w dwóch różnych krajach. Często transakcje takie są przez nas niezauważane, jednak mają istotny wpływ na nasze codzienne życie.
Co jednak, gdy zachodzi sytuacja, kiedy jedna ze stron nie wywiązuje się z zawartej umowy, w szczególności, gdy mówimy o roszczeniu pieniężnym?
W niniejszym artykule skupimy się na możliwościach dochodzenia roszczeń pieniężnych od dłużników mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Niemczech na rzecz polskiego wierzyciela.
Niemieckie prawo, podobnie jak polskie, przewiduje możliwość egzekwowania wierzytalności w dwojaki sposób: w procesie lub w postępowaniu nakazowo-upominawczym.
W pierwszej kolejności skupmy się na procesie. Zainicjowanie procesu wymaga od wierzyciela złożenia pozwu w sądzie właściwym miejscowo i rzeczowo. Wymóg złożenia pozwu, z niemieckiego Klageschrift, wynika wprost z § 253 ust. 1 ZPO (Zivilprozessordnung – niemiecki kodeks postępowania cywilnego). W kolejnych ustępach niemiecki ustawodawca wymienił natomiast elementy obligatoryjne (ust. 2) oraz fakultatywne (ust. 3), które musi zawierać prawidłowo sporządzony pozew. Do tych pierwszych należy oznaczenie stron sporu oraz sądu, a także konkretne informacje dotyczące przedmiotu sporu oraz przyczyny dochodzonego roszczenia, jak i odpowiednie wnioski dowodowe. Do przesłanek fakultatywnych należą natomiast m.in. informacje, czy strony powzięły próbę polubownego zakończenia sporu, czy też wartość przedmiotu sporu, o ile zależy od tego właściwość sąd.
Sądem właściwym miejscowo dla osób fizycznych jest sąd właściwy dla miejsca ich zamieszkania, § 13 BGB, natomiast dla osób prawnych sąd właściwy dla miejsca, w którym mają one swoją siedzibę, § 17 BGB. Oznacza to, że w naszym przypadku sądem właściwym miejscowo w sytuacji sporu z niemieckim dłużnikiem będzie sąd znajdujący się, co do zasady, na terytorium Republiki Federalnej Niemiec.
W następnej kolejności należy ustalić właściwość rzeczową, która w prawie niemieckim ma niemałe znaczenie ze względu na udział adwokata w procesie. Co do zasady sądami właściwymi do rozpoznawania sporów w pierwszej instancji są sądy rejonowe, Amtsgericht, co wynika z § 23 GVG (Gerichtsverfassungsgesetz – niemiecka ustawa o ustroju sądów powszechnych). Niekiedy jednak sądem pierwszej instancji będzie sąd okręgowy, Landgericht. Niemiecki ustawodawca wszystkie takie sytuacje wymienia w § 71 ust. 2 GVG. Z punktu widzenia niniejszego tematu należy zauważyć, że do spraw należących do właściwości Landgericht należą sprawy, których wartość przedmiotu sporu przekracza 5000 euro,
§§ 23 pkt 1, 71 ust. 1 GVG. Ma to znaczenie dla wierzyciela z Polski, gdyż w takiej sytuacji pojawia się przymus adwokacki, a więc każdą czynność przed sądem może podjąć wyłącznie adwokat.
Drugim, o wiele szybszym i prostszym sposobem, jest zainicjowanie postępowania nakazowo-upominawczego. Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z § 688 ust. 1 ZPO „w przypadku roszczenia, którego przedmiotem jest zapłata określonej sumy pieniędzy w euro, wystawia się na wniosek wnioskodawcy nakaz zapłaty”, tzw. Mahnbescheid. Wniosek taki składany jest na formularzu. Wszystkie elementy, które musi zawierać wspomniany formularz wskazane zostały w § 690 ZPO i są to: oznaczenie stron, ich przedstawicieli ustawowych oraz pełnomocników; oznaczenie sądu, w którym składamy formularz; oznaczenie roszczenia wraz z żądaniem; oświadczenie, że roszczenie nie jest zależne od roszczenia wzajemnego oraz że roszczenie nie zostało spełnione; oznaczenie sądu, który jest właściwy dla postępowania. Istotne jest, aby w formularzu wskazać bardzo dokładnie kwotę, której dochodzimy. Ma to znaczenie, ponieważ w formularzu tym, należy tylko uprawdopodobnić przysługujące nam roszczenie oraz na jakiej podstawie nam ono przysługuje. Nie trzeba natomiast roszczenia tego udowadniać. Należy mieć jednak na uwadze, że strona przeciwna ma prawo do wniesienia sprzeciwu od wystawionego nakazu zapłaty, co spowoduje przeniesienie sporu na salę sądową.
Przedstawione wyżej rozwiązanie niemieckie ma swój odpowiednik na płaszczyźnie prawa europejskiego. Odpowiednikiem tym jest europejski nakaz zapłaty uregulowany w Rozporządzeniu (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. Artykuł 1 niniejszego rozporządzenia wskazuje dokładnie, jaki cel przyświeca temu aktowi prawnemu. Są to uproszczenie, przyspieszenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych oraz umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty we wszystkich państwach członkowskich poprzez określenie minimalnych standardów, których spełnienie uchyla konieczność przeprowadzenia w państwie członkowskim wykonania, jakiegokolwiek dodatkowego postępowania pośredniego poprzedzającego uznania i wykonanie europejskiego nakazu zapłaty. Mając przed oczami jasno sprecyzowane cele postawione w Rozporządzeniu regulującym europejski nakaz zapłaty trudno nie zauważyć, że stanowi on idealne rozwiązanie w przypadku dochodzenia roszczeń od dłużnika zamieszkującego lub mającego siedzibę na terenie Niemiec, w sytuacji, gdy wierzycielem jest Polak. Konstrukcja ta stanowi typowy przykład sprawy transgranicznej, gdzie stronami są osoby pozostające w co najmniej dwóch różnych krajach członkowskich Uni Europejskiej.
Zgodnie z art. 7 Rozporządzenia również pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty składa się przy użyciu formularza. Niezbędne jest w tym przypadku podanie nazwy lub imion i nazwiska oraz adresy stron, kwoty dochodzonego roszczenia, w tym kwoty roszczenia głównego oraz, stosownie do okoliczności, odsetki, kary umowne i koszty, jeżeli powód dochodzi odsetek – stawkę odetek oraz okres, za jaki żąda odsetek, opis dowodów na poparcie roszczenia, okoliczności uzasadniające właściwość sądu oraz uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy (art. 7 ust. 2 Rozporządzenia). Po zbadaniu pozwu sąd postanawia o odrzuceniu lub przyjęciu pozwu. Jeżeli spełnione zostały warunki niezbędne do jego przyjęcia, a więc uprawdopodobniono roszczenie, sąd zwykle w terminie 30 dni od wniesienia pozwu, wydaje europejski nakaz zapłaty przy formularzu E. Także w przypadku europejskiego nakazu zapłaty pozwany może wnieść sprzeciw. Wówczas dalsze postępowanie odbywa się przed właściwymi sądami w państwie członkowskim wydania zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne, chyba że powód wyraźnie zażądał w takim przypadku zakończenia postępowania (art. 17 Rozporządzenia).
Jak widać w zależności od formy postępowania może ono trwać krócej lub dłużej. Najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zatem prowadzenie postępowania nakazowo-upominawczego. Rozwiązanie to ma jednak sens dopiero wtedy, gdy roszczenie jest bezsporne. W przeciwnym przypadku po wniesieniu sprzeciwu przez przeciwnika sprawa zakończy się na sali sądowej.
Najnowsze wpisy
Kategorie
- Bez kategorii
- Dochodzenie wierzytelności w Niemczech
- E-Commerce
- Kupno / sprzedaż nieruchomości w Niemczech
- Lietuvių teisininkas Advokatas Advokatų kontora Advokatų biuras Vokietija
- Niemieckie prawo budowlane
- Niemieckie prawo konkurencji
- Niemieckie prawo podatkowe
- Niemieckie prawo pracy
- Niemieckie prawo spółek
- Niemieckie prawo transportowe
- Ochrona danych osobowych
- Ochrona własności intelektualnej
- Polski Prawnik Adwokat Kancelaria Niemcy
- Spory sądowe w Niemczech
- Uncategorized