Niemieckie uregulowanie umowy o roboty budowlane na gruncie BGB i VOB

Fot.: pexels.com

Polskie przepisy prawa w Kodeksie cywilnym stanowią o umowie o roboty budowlane, która jest szczególnym rodzajem kontraktu. W prawie niemieckim kwestia wygląda jednak odmiennie. W Niemczech w przypadku umowy o roboty budowlane stosuje się regulacje dotyczące umowy o dzieło – chodzi o § 631 i nast. BGB lub VOB/B, czyli pewnego rodzaju wzorzec, ogólne warunki umowy o roboty budowlane.

Umowa o roboty budowlane – definicja

Podpisując umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania obiektu, który jest wskazany w umowie, przy czym obiekt ten powinien być wykonany zgodnie z projektem, z uwzględnieniem zasad wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do wykonania czynności, które są konieczne, by właściwie, zgodnie z przepisami prawa przygotować roboty – mowa głównie o przekazaniu terenu budowy, dostarczeniu projektu, odebraniu obiektu i zapłaty ustalonego umownie wynagrodzenia.

Umowa o roboty budowlane – podstawowe informacje o VOB/B

Omawiając zagadnienia dotyczące umowy o roboty budowlane w prawie niemieckim należy przede wszystkim omówić VOB (Vergabe – und Vertragsordung für Bauleistungen). Są to swego rodzaju ogólne warunki umów o roboty budowlane. Stosuje się je zawsze wtedy, gdy strony o tym postanowią.

VOB tworzą trzy części. Pierwsza z nich odnosi się do przetargów publicznych, druga do ogólnych warunków umów, a trzecia obejmuje ogólne techniczne regulacje dotyczące wykonywania prac budowlanych. Generalnie VOB to wzorzec, który ma powszechne zastosowanie. Należy mieć na uwadze, że jeśli strony umowy zdecydują, że wiążące będą zapisy wzorca VOB, to regulacje kodeksu cywilnego zastosowanie będą miały tylko w sprawach, które nie będą uregulowane w ramach ogólnych warunków w ogóle lub będą uregulowane niezbyt wystarczająco. Co ważne, zapisy VOB będą miały pierwszeństwo przed regulacjami BGB. W praktyce dość powszechna jest praktyka, że strony umawiają się, iż część B (czyli druga) VOB będzie obowiązywać jako element umowy.

Wynagrodzenie wynikające z umowy o roboty budowlane może być ustalane na różne sposoby. Najczęściej jednak określa się je zgodnie z umownymi cenami jednostkowymi, biorąc też pod uwagę zakres świadczeń, które faktycznie zostały zrealizowane. Strony mogą także umówić się, że wynagrodzenie będzie uiszczane w innej formie. Możliwa jest zapłata ryczałtowa, w oparciu o liczbę stawek godzinowych, które zostały przepracowane czy na podstawie kosztów własnych.

Warto zwrócić uwagę na unormowania prawa niemieckiego dotyczące odbioru budowy. Inaczej tę kwestie reguluje BGB, inaczej VOB. Omawiane ogólne warunki umów stanowią bowiem nie tylko o tym, że procedura odbioru powinna uwzględniać czynność sporządzenia protokołu. Chodzi o to, że uznaje się świadczenie za odebrane wraz z upływem 12 dni roboczych od momentu, w którym pisemne zawiadomienie o zrealizowaniu świadczenia zostało przedłożone, jeżeli żądania o przeprowadzeniu odbioru nie było. A jeżeli obiekt zaczął być użytkowany przez zleceniodawcę, zakłada się, że do odbioru doszło po upływie 6 dni – termin należy liczyć od momentu rozpoczęcia korzystania.

Wypada podkreślić, że różnice pomiędzy regulacjami zawartymi VOB a BGB są znaczące. Jako przykład wskazać można sytuację, w której zamawiający oczekuje od wykonawcy, by ten budował obiekt w określony sposób, jednak sposób ten może doprowadzić w efekcie do wad dzieła budowlanego. Jeżeli zastosowanie będzie miał Kodeks cywilny, wykonawca zwolni się od odpowiedzialności za wadę, jeżeli ostrzegł zamawiającego, że określone, proponowane przez niego rozwiązania mogą prowadzić do nieprawidłowości. Jednak jeżeli strony ustaliły, że wiążące będą postanowienia VOB/B, to dla uniknięcia odpowiedzialności konieczne jest sformułowanie ostrzeżenia względem zamawiającego na piśmie.